UE chce zastąpić iryd w dyskach i pamięciach

HARFIR - unijno-japoński projekt zastąpienia irydu w urządzeniach pamięci nieulotnej, osiągnął znaczne postępy. W ciągu kilku lat ten jeden z najrzadszych na Ziemi metali prawdopodobnie przestanie być potrzebny.

Iryd, jeden z metali rodziny platynowców, używany jest powszechnie w urządzeniach pamięci jak głowice zapisu/odczytu magnetycznych dysków twardych czy pamięci MRAM (ang. Magnetoresistive Random Access Memory) nieulotne pamięci RAM wykorzystujące tunelowy efekt magnetorezystancyjny. Połączony z manganem w stopach antyferromagnetycznych tworzy powłokę stabilną, odporną na temperaturę i trwałą.

Jednak iryd jest tak rzadkim metalem w skorupie ziemskiej, że dwukrotnie rzadziej spotyka się go niż złoto, platynę czy ruten. Dziesięciokrotny wzrost cen w ciągu ostatniej dekady, jest, według japońskiego fizyka prof. Atsufumi Hirohaty z University of York w wlk.Brytanii, tylko zapowiedzią aż 100-krotnego wzrostu cen tego metalu w niedalekiej przyszłości.

Reklama

Prof. Hirohata jest szefem wspólnego projektu Komisji Europejskiej i Japanese Science and Technology Agency. Projekt o nazwie HARFIR łączy Japonię, Wlk.Brytanię (koorydnator projektu), Niemcy i Węgry w pracach nad znalezieniem najlepszego stopu - zastępnika dla irydu. HARFIR nie jest przy tym projektem wysokokosztowym - jego wartość wynosi 2,312 mln euro, a realizowany jest w latach 2013-2017.

Mimo takiego "chałupnictwa" zespołowi uczonych udało się znaleźć zastępniki dla stopu irydowo-manganowego w postaci stopu Heuslera. Stop Heuslera charakteryzuje się tym, ze jego elementy w postaci czystej nie są magnetyczne, ale można w nich zaindukować właściwości ferromagnetyczne, co oznacza, iż wystąpi u nich polaryzacja spinów - własność konieczna do przechowywania danych. Jednak badacze musza znaleźć stop o takim składzie, aby wykazywał jak najbardziej podobne właściwości do stopu manganowo-irydowego w tych samych temperaturach oraz aplikacjach w nanoskali, w urządzeniach wielowarstwowych i wykazywać wysoką odporność na korozję. Aby przyspieszyć ten proces, jedna część ekipy pracuje nad nowymi wielokrystalicznymi i epitaksjalnymi stopami Heuslera, podczas gdy druga bada ich teoretyczne właściwości od strony atomowej. Istotne są przy tym - praca w temperaturze pokojowej i bliskiej pokojowej, odporność na korozję i możliwość zastosowania w urządzeniach skali nano.

Obecne prace pozwoliły na zidentyfikowanie 5 stopów, które spełniają wszystkie te wymagania, przy czym zastosowano w nich metale tanie, jak wanad, żelazo, nikiel i aluminium. Na ich podstawie w ciągu następnego roku zostaną opracowane dwa stopy, które w czasie następnej dekady wejdą do produkcji komercyjnej.

MW

Artykuł pochodzi z kategorii: Innowacje - Technologie

Zobacz również

  • Odważni prawnicy zyskują przewagę dzięki nowym technologiom

    Prawnicy korzystający z nowych technologii są bardziej konkurencyjni oraz zyskują wyższą rentowność. Są również bardziej otwarci na kolejne wyzwania zawodowe. Z drugiej strony nie wszyscy prawnicy... więcej