Cyfrowa rewolucja - wyzwanie dla świata biznesu

Zdjęcie

Cyfryzację wymusi rynkowa konkurencja

/123RF/PICSEL

PwC przeprowadza coroczne badanie Digital IQ którego podstawowym celem jest znalezienie odpowiedzi na pytanie: jakie działania powinni podjąć liderzy firm aby mieć pewność, że inwestycje w technologie cyfrowe jakie podejmują przyniosą oczekiwane korzyści.

- Organizacje muszą być w procesie stałej zmiany. Wygrają ci, którzy nie boją się ryzyka - konkluduje Piotr Łuba z PwC. Takie twierdzenie wydaje się oczywiste, jeśli weźmiemy pod uwagę (na co zwracają uwagę analitycy PwC), że tylko w 2014 roku globalna średnia prędkość łączy internetowych wzrosła o 42 proc. Lawinowo rośnie też liczba wykorzystywanych smartfonów: w 2013 roku było to 1,9 miliarda sztuk w 2014 roku 2,7 miliarda zaś w 2020 zgodnie z prognozami ma to być już 6,1 miliarda sztuk. 

Cyfrowa rewolucja to wyzwanie dla firm

Jak na wyzwania stawiane przez cyfrową rewolucję reagują zarządzający dużymi organizacjami biznesowymi? Zgodnie z deklaracjami, zdecydowana większość prezesów zarządów (86 proc.) ankietowanych w ramach globalnej 18 edycji PwC CEO Survey uważa, że dla firmy, która chce być liderem, kluczowe jest wykorzystanie technologii cyfrowych.

Czy tak dzieje się w praktyce? Takiego zdania jest 3 na 4 ankietowanych w ramach globalnego badania Digital IQ, piastujących stanowiska kierownicze. Warto zwrócić uwagę, że liczba takich odpowiedzi stopniowo rośnie, w 2013 roku było to 57 proc., zaś w 2014 roku już 71 proc. Zdecydowanymi liderami są firmy z Bliskiego Wschodu - takie zdanie wyraziło aż 84 proc. ankietowanych. Co znamienne, transformacja cyfrowa przekłada się też często na intensywny proces inwestycyjny. 31 proc. ankietowanych w globalnym badaniu wskazało, że ich firmy inwestują ponad 15 proc. przychodu w technologie obejmujące nie tylko dział IT, ale działalność całej firmy.

To znacząco więcej niż spodziewano się kilka lat temu - wówczas analitycy prognozowali, że wartości te będą Jednocyfrowe - zwracają uwagę eksperci PwC. Najwięcej firm, przeznaczających ponad 15 proc. przychodu na inwestycje w technologie cyfrowe, znajduje się w Afryce i Azji Południowo-Wschodniej.

Jak na tym tle prezentuje się Polska?

Spośród niemal 2000 ankietowanych w ramach Digital IQ, 33 reprezentowało firmy z naszego kraju. Zacznijmy od tego jak respondenci rozumieją digital. Gdy otrzymali oni możliwość przedstawienia dwóch definicji najlepiej oddających kluczowe jego cechy, 42 proc. wskazało, że są to wszystkie działania związane z technologią i innowacjami (wobec 53 proc. wskazań globalnie), dla wielu jest to jednak po prostu synonim IT - tak odpowiedziało 36 proc. osób w Polsce i 37 proc. globalnie.

Pojęcie cyfryzacji jest szerzej rozumiane przez ankietowanych z Bliskiego Wschodu (69 proc.) i Ameryki Północnej (48 proc.). To bardzo ważna obserwacja, gdyż wskazuje ona na wąskie pojmowanie procesów cyfryzacyjnych w naszym kraju i ograniczanie ich głównie do spraw związanych z informatyką.

Jednocześnie wyniki polskich przedsiębiorstw plasują się w niektórych przypadkach wyraźnie powyżej globalnej średniej. Przykładowo, ponad 54 proc. firm przeznacza przeszło 15 proc. przychodów na inwestycje w technologie cyfrowe - to bardzo dużo, globalnie, jak sygnalizowaliśmy powyżej, tak wysokie wydatki deklaruje 31 proc. firm. Wyjątkowo wysoko zostało ocenione zaangażowanie prezesów zarządów. Aż 97 proc. z nich zostało uznanych za czempionów transformacji cyfrowej, to znacząco więcej niż średnia globalna, która wyniosła 73 proc.

Zdjęcie

PwC (Raport Digital IQ)

/ 

Problematyczna kwestia przywództwa

Z drugiej strony, osoby odpowiedzialne za transformację cyfrową firm, są tylko w 64 proc. zaangażowane w tworzenie całościowych strategii biznesowych firm, globalnie odsetek ten jest znacznie wyższy i wynosi 77 proc.. Oznacza to, że w przeszło jednej trzeciej organizacji, osoby odpowiadające za kluczowe procesy digital są w tym kontekście pomijane.  

Poważnym ograniczeniem pozostaje też znajomość strategii, tylko 61 proc. respondentów wskazało,że cele digital zostały skaskadowane i rozpowszechnione wśród kadry kierowniczej, globalnie odsetek ten  jest wyższy i wynosi 80 proc. Nieco mniej, bo 58 proc. ankietowanych jest zdania, że strategia biznesowa i strategia cyfryzacji zostały odpowiednio zakomunikowane pracownikom na pozostałych szczeblach, globalnie ten wskaźnik wynosi 69 proc. 

Kolejnym problemem zarządczym, sygnalizowanym przez 75 proc. ankietowanych w Polsce jest brak jasności, co do tego, kto ma przewodzić procesowi transformacji cyfrowej.  W 45 proc. firm dyrektor do spraw informatyki jest odpowiedzialny za inwestycje w technologie cyfrowe, wobec 26 proc. globalnie. W tym kontekście wyjątkowo ograniczona jest rola prezesa zarządu - akcentuje  ją 12 proc. respondentów wobec 30 proc. globalnie.

- Znamiennym jest, że pomimo deklarowanego wsparcia najwyższych władz firm dla procesu transformacji cyfrowej, w wielu firmach kwestia przywództwa oraz czytelności ról wciąż wymaga dopracowania. Brak koordynacji działań i dzielenia się wizją strategiczną cyfrowej agendy sprawia, że firmy nie wykorzystują w pełni swojego potencjału w tym zakresie. Prowadzi to do chaosu wewnętrznego wynikającego z pracy na wielu nieskoordynowanych frontach i braku precyzyjnego określenia ról i odpowiedzialności wewnętrznych - przekonuje Krzysztof Badowski - partner, Lider zespołu dóbr konsumenckich i handlu detalicznego w regionie Europy Środkowo-Wschodniej (CEE).

Dość dobrze wygląda sytuacja z poszukiwaniem innowacji. 55 proc. firm w Polsce aktywnie współpracuje z zewnętrznymi podmiotami, aby pozyskać nowe technologie i właściwie je wykorzystać. W skali globalnej czyni tak 64 proc. firm. Szczególnie godny odnotowania jest fakt, że głównym źródłem obok wyspecjalizowanych konsultantów, jest infrastruktura badawcza. W Polsce współpracę taką podejmuje 39 proc. firm, podczas gdy globalnie odsetek ten wynosi około 18 proc.. Współpraca jednostek naukowych z organizacjami biznesowymi może przynieść obustronne korzyści.

- Fakt, iż 39 proc. polskich firm szuka innowacji w dużych jednostkach badawczych może być dobrym prognostykiem zwiększenia rzeczywistej współpracy przemysłu z nauką. Kwota inwestycji w infrastrukturę badawczą z zakresu nauk ścisłych, technicznych i przyrodniczych w Polsce w ostatnich latach wyniosła ok. 20 miliardów złotych (fundusze UE oraz budżet państwa). Powstał wciąż niewystarczająco rozpoznany potencjał innowacji w University Labs, który może stać się premią dla firm i podstawą rozwoju korporacyjnego B+R. Firmy powinny uwzględnić w swoich strategiach zarówno wykorzystanie infrastruktury badawczej, np. na podstawie strategicznych aliansów technologicznych, jak i wejście na rosnący rynek dużej infrastruktury badawczej z własnymi rozwiązaniami produktowymi i usługowymi - komentuje Krzysztof Senger, wicedyrektor w zespole Innowacji i B+R.

Konkurencja motywuje do zmian

Jaka jest, zatem motywacja  przedsiębiorstw? Dlaczego decydują się na rozpoczęcie skomplikowanego i kosztownego procesu transformacji cyfrowej? 91 proc. ankietowanych wskazało, że ich organizacje  inwestują w technologie cyfrowe dla zyskania przewagi  konkurencyjnej, globalnie odsetek takich odpowiedzi wyniósł 76 proc.  

Digital ma być więc jednym  z fundamentów utrzymania  zajmowanej pozycji i dalszej  ekspansji. Co  ciekawe, wśród głównych korzyści, jakie mają zostać osiągnięte poprzez  inwestycje w transformację  cyfrową, 36 proc. ankietowanych w Polsce wskazało, że liczy się przede wszystkim poprawa,  jakości obsługi klienta, na świecie podobną odpowiedź wskazało 25 proc. respondentów. Kolejnych 33 proc. pytanych wskazało, że chce  w ten sposób osiągnąć większy przychód, wobec 45 proc. takich odpowiedzi globalnie. Tylko 1 proc. ankietowanych wskazało, że proces transformacji cyfrowej miał przede wszystkim wpłynąć  na poważne zmiany  w funkcjonowaniu organizacji poprzez naruszenie istniejącego  status quo, w przypadku  pytania  o trzy główne korzyści z cyfryzacji zmiany w firmie, taką odpowiedź wskazało 8 proc. ankietowanych.

Struktura budżetu na cyfryzację  w Polsce, wygląda mniej więcej  tak samo jak globalnie to znaczy: 24 proc. środków przeznaczanych  jest na IT, 22 proc. na marketing, 13 proc. na sprzedaż, 14 proc. na obsługę klienta 14 proc. na operacje oraz 13 proc. na pozostałe wydatki związane  z funkcjonowaniem firmy.

- Zdolność adaptacji jest dziś o wiele ważniejsza od planów 5-cio letnich. Tradycyjne organizacje konkurują obecnie z firmami, które w ekspresowym tempie wyrosły na globalnych graczy, burząc dotychczasowe modele biznesowe. Firmy są dzisiaj w stanie w ciągu 2 lat osiągnąć wyceny rynkowe, na jakie przedsiębiorstwa XX wieku musiały pracować kilkadziesiąt lat. Dlatego na proces transformacji cyfrowej musimy patrzeć szeroko. Dla prezesów firm ważne będzie nie tyle pytanie o przetrwanie i sukces we wdrażaniu nowych technologii, ale to, jak technologia cyfrowa zmieni moją branżę w przyszłości i czy jestem na to przygotowany - nie ma wątpliwości Piotr Łuba, partner zarządzający działem doradztwa biznesowego.

Niedoceniany potencjał

Zjawiskiem bardzo istotnym jest kwestia efektywnego wykorzystania danych do budowania korzyści. Udaje się to tylko 52 proc. firm w Polsce, i 58 proc. globalnie - wynika z raportu PwC.

Jeżeli cyfrowa transformacja przedsiębiorstw ma się zakończyć pełnym sukcesem, współczynnik ten powinien ulec poprawie. W przeciwnym wypadku poniesione nakłady nie przyniosą oczekiwanych zysków, co więcej nieprawidłowe wykorzystanie danych może doprowadzić do spowolnienia istniejących procesów, które na skutek transformacji cyfrowej mogłyby być realizowane znacznie szybciej - przekonują eksperci PwC.

Odpowiadając na pytanie o największe wyzwania związane z transformacją cyfrową respondenci uczestniczący w badaniu PwC wskazali przede wszystkim problem z integracją nowych i dotychczas posiadanych technologii, jak również wykorzystanie danych - taki kłopot dostrzega 82 proc. ankietowanych w Polsce i 73 proc. globalnie.

Źródło: PwC ("Digital IQ, czyli jak zbudować porządek w chaosie")